Baba evinde kurulan dengbêj divanlarıyla yaşama gözlerini açan Ayşe Şan, Babasının denjbêj olması nedeniyle küçük yaşta müzikle tanışmış, müzik hayatına Diyarbakır’da kadın cemaatlerinde ilahiler söyleyerek başlamıştır. Eyşana Kurd, Eyşe Xan, Eyşana Eli olarak’ta tanınan sanatçı, Qederê ve Dayikê gibi unutulmaz şarkılara imza atan kişidir. Dokuz yaşında babasını yitiren Şan, Yaşadığı toplumda kadınların şarkı söylemesinin günah olarak görülmesinden dolayı, maruz kaldığı feodal baskılara dayanamayıp genç yaşta Diyarbakır’dan ayrılarak Antep’e gider. Antep’te sanat yaşamına ilk ciddi adımı atan Ayşe Şan, Kürtçenin yasak olması nedeniyle radyoda İki yıl boyunca Türkçe şarkılar söyler. 1963 yılında ekonomik sıkıntılar nedeniyle sanatın merkezi olarak gördüğü İstanbul’un yolunu tutar. İstanbul’da Kürtçe ve Türkçe konserler verir. ‘Ez Xezalım’ adlı parçasıyla ünlenir, daha sonra çıkardığı Kürtçe-Türkçe ilk kaseti, onun tanınmasına sağlar. Ancak Ayşe Şan’ın tanınması, onun üzerindeki baskıları azaltmak bir yana, bilakis artırır. Kürtçe müziğin yasak olduğu bu yıllarda baskılara daha fazla dayanamayan Şan, Türkiye’yi terk ederek Almanya’ya gider. Burada sanat ve yaşam mücadelesini sürdürmeye çalışırken 18 aylık kızı Şahnaz’ı yitirir. Direndiği baskılara bir de duygu dünyasındaki bu büyük yıkım eklenir. (Şan’ın dillere destan “Qederê” adlı parçası bu yıllarda yazılır ve söylenir.) Bir süre burada yaşadıktan sonra şartların uygun hale geldiğini düşünüp Almanya’dan İstanbul’a geri döner. Fakat İstanbul’da yaşamı umduğu gibi iyi gitmez. Artık üç çocuk sahibi bir anne olan Şan bu kez, söylediği şarkılar nedeniyle baskı ve tehditler ile karşılaşır. Çocuklarının da bu durumda kendisini yalnız bırakması üzerine 1979 yılında Bağdat’ın yolunu tutar. Bağdat’ın Sesi Radyosu’nda Eyşana Eli adıyla sesini duyurmaya başlar. Dönemin Hewler Valisi’nin daveti üzerine Hewler’e giden Şan bir çok konser verir. Burada bir çok sanatçıyla tanışma fırsatı bulur.Ayşe Şan’ın hayatından etkilenen sanatçı Cizrawi, ‘Le le le waye, Eyşane le waye, çav biçuke le waye..’ gibi Ayşe Şan’nın aşkını dilendiren şarkılar seslendirir. Ayşe Şan, kardeş ve akrabalarının ölüm tehditleri yüzünden doğduğu, hayatının ilk yıllarını geçirdiği ve çok sevdiğini her fırsatta dile getirdiği Diyarbakır’a bir daha gidemez. Sadece annesinin ona sahip çıkması, sevdiği şehre gitmesi için yeterli olmaz. Kendi hayatında tanık olduğu yalnızlık ve baskıyı şarkılarında dillendiren Ayşe Şan, yine de bütün acılarını vakur bir şekilde karşılamanın yanında, Ezilmişliğin üstünü örten perdenin arkasını gören, bilinçli bir sanatçı olarak; Ezilmişliğin kendisiyle beraber büyük acı ve keder getirdiğini söyler. Ayşe Şan’ın acı ve keder dolu yaşamına kanser hastalığı eklenir.Ölümünden önce son kez kızını görmek isteyen anneye akrabaları izin vermediği gibi, annesinin mezarını bile bir kez olsun ziyaret etmesine izin verilmez. Bu olay Ayşe Şan’ın hayatında büyük bir yara açar. Ayşe Şan, bu acısını, müzik duygusunda derin izler bırakan bu olay sonucunda ‘Dayike’ şarkısıyla dillendirir. Bir dönemin bütün gençlerini etkileyerek o dönemin efsanesi haline gelmiştir. Zorluklarla dolu olan hayatı gurbet elde tek başına mücadele ve sıkıntılarla geçmiştir. Ayşe Şan 18 Aralık 1996 yılında İzmir’de kanser hastalığına yenik düşerek, yaşamını yitirerek aramızdan ayrıldı.
45lik - 19xx - Gurbet Çocuğu / Vâre Keçe: Single/Albüm adi değişmiş Albüm - Kaset - 1974 - Aşık Şah Turna: Single/Albüm adi değişmiş Albüm - Kaset - 1977 - Kürtçe Türküler - 3: Notlar değişmiş Sene değişmiş 45lik - 19xx - Memo Hayrano / Saliho: Kapak değişmiş 45lik - 19xx - Es Koçerim Peynir Tinim / Mitedi Bu Binya Cayi: Kapak değişmiş
Kemal Örkün ile
A 1. Aydıl Aydıl 2. Gezal B 1. Hım Hıme 2. Meyro
Sanatçı, bu derleme LP'de "Haram Sudan Atladım" adlı eserle yer alıyor.
Geçmiş Bahar Geçmiş Yazlar, Ayle Güle, Saliho ve Memo Hayrano ile yer alıyor.
Hatasiz kapak
Vâre Keçe, Gurbet Çocuğu ve Kemal Örkün ile birlikte Memo Alanu Ziney ile yer alıyor.
1-Yar Qedere 2-Welle Te Nastinim 3-Berivane 4-Ximxime Torivan 5-Yara Min 6-Kocere 7-Xeribim Daye 8-Lawike Metini 9-Meyro 10-Bemal 11-Govend Ranabe 12-Yade Rebene 13-Le Le Ximse 14-Bave Seyro 15-Xezale 16-Heseniko
1.Ay Delal 2.Le Le Xivşe 3.Berivane 4.We Ji Hemame Derketi 5.Eman Eman Koçere 6.Bemal 7.Metrano 8.Sinemxan 9.Eyşane 10.Eman Eman Şıkriye 11.Welle Te Nagrım 12.Welle Gowend Ranabı 13.Ay Dıl 14.Dılo Rezilo 15.Wer Wer
1. Rabe Ji Xewe 2. De Bilori 3. Sinano Kiriv 4. Gori Gori - Ayşe Şan 5. De Wi Bavo 6. Şehriban İm - 7. Delal 8. Şivano 9. Siwaro 10. Le Le Bemal 11. Nalinek Te Gube Min
1-Hesreta Dilê Min 2-Memê Alan 3-Bavê Ferhat 4-Derdo Bê Derman 5-Qela Beyazîdê 6-Lê Lê Kinê 7-Limin Limin 8-Were Keçê Nav Zebeşa